Oι οικογένειες με μαθητές στην 3η Λυκείου περνούν τώρα μια από τις πιο έντονες και αγχώδεις περιόδους της ζωής τους. Μετά από πολλά χρόνια οικονομικών στερήσεων των γονιών αλλά και κόπου των παιδιών, ήρθε η στιγμή όλα αυτά να αποδώσουν καρπούς και λόγω της πανδημίας του Covid19 υπάρχει μια μεγάλη αναστάτωση.
Αναστάτωση γιατί δεν κατάφεραν τα παιδιά τους να έχουν μια ομαλή φοίτηση, αναστάτωση γιατί αρκετοί σχεδιασμοί για σπουδές ανατρέπονται, αναστάτωση γιατί ακόμα δεν είναι ξεκάθαρο πότε θα ξεκινήσουν οι παγκύπριες.
Αν και είναι απολύτως κατανοητή η ανησυχία των γονιών, δε θα πρέπει να επιφορτίζουν το παιδί και με το δικό τους άγχος αλλά να του συμπαραστέκονται.
Όπως συμφωνούν οι ψυχολόγοι, το άγχος είναι μια φυσιολογική κατάσταση του οργανισμού, η οποία μπορεί να αποβεί έως και δημιουργική, αφού κινητοποιεί τον οργανισμό και τον διατηρεί σε εγρήγορση, ενώ ταυτόχρονα οξύνει όλες τις αισθήσεις. Επικίνδυνο έως και κακό μπορεί, όμως, να γίνει όταν κάποιος δε μπορεί να ελέγξει το άγχος που τον καταβάλει, γιατί τότε περιορίζονται οι πραγματικές ικανότητες του ατόμου για επιδόσεις, με αποτέλεσμα να υποφέρει. Το χειρότερο είναι, μάλιστα, όταν το άγχος κινητοποιεί όλες τις αρνητικές σκέψεις, μεγαλώνει μέσα από αυτές και οδηγεί το άτομο ακόμα και να εγκαταλείψει τις προσπάθειές του.
Το άγχος, είναι βασική παράμετρος αποτυχίας γι’ αυτό θα πρέπει όλοι εμείς που βρισκόμαστε γύρω από τα παιδιά να τα βοηθήσουμε να απαλλαγούν απ’ αυτό αν θέλουμε να έχουμε θετικά αποτελέσματα. Μια γλυκιά κουβέντα, ένα χάδι, μια επιβράβευση των προσπαθειών τους, μια τελευταία καθοδήγηση για το πώς θα πρέπει να διαβάζουν τις τελευταίες αυτές μέρες πριν τις εξετάσεις, θα δώσουν στο μαθητή την ώθηση να συνεχίσει την προσπάθεια για επίτευξη του στόχου του, ενός στόχου που τόσα πολλά επένδυσαν οι ίδιοι αλλά και οι γονείς τους για να επιτευχθεί. Αυτές οι απλές κινήσεις θα κάνουν το μαθητή να νιώσει ότι δίπλα του υπάρχουν άνθρωποι που τον αγαπούν και τον νοιάζονται και του συμπαραστέκονται στην προσπάθειά του αυτή που καταβάλλει. Η επιτυχία από την αποτυχία σε τέτοιου είδους εξετάσεις όπως τις Παγκύπριες, είναι τόσο κοντά που το καθετί παίζει σημαντικό ρόλο.
Οι γονείς πρέπει να αφήνουν το παιδί τους να οργανώσει μόνος-η ή με τη βοήθεια των καθηγητών του/της το πρόγραμμα του διαβάσματος. Θα πρέπει να ενθαρρύνουν τα διαλείμματα και τον χρόνο αποσυμπίεσης του παιδιού.
Θα ήταν καλό να αποφύγουν να ασχολούνται όλη μέρα μαζί του (να τον/την ρωτούν πως είναι και πως πάει το διάβασμα συνέχεια, να ρωτούν συνέχεια αν χρειάζεται κάτι κ.τ.λ.). Αν και οι προθέσεις τους είναι καλές, η σκέψη πως όλη η οικογένεια «κρέμεται» από πάνω του/της είναι πολλές φορές αβάσταχτη.
Δεν πρέπει να δείχνουν (όσο γίνεται), τη δική τους αγωνία για την έκβαση των εξετάσεων. Η ψυχραιμία της οικογενείας βοηθά το παιδί να μη δημιουργεί υπερβολικές σκέψεις και φόβους για τα αποτελέσματα.
Θα πρέπει να έχουν προετοιμάσει το παιδί αλλά και τον εαυτό τους για την πιθανή αποτυχία. Να έχουν συζητήσει εναλλακτικές και επόμενα βήματα, ώστε το παιδί να μη νιώσει πως η καλή επίδοση είναι κάτι σαν σωτηρία, ενώ η αποτυχία είναι το τέλος του κόσμου.
Όσον αφορά τους μαθητές, η επιτυχία δεν χαρίζεται αλλά κατακτιέται. Αν από μέρους του μαθητή υπήρξε συστηματική προσπάθεια για διάβασμα ολόκληρη τη χρονιά, να μην ανησυχούν γιατί μόνο μια ατυχία θα τους στερήσει τη χαρά της επιτυχίας. Εκείνο που θα πρέπει να κάνουν αυτές τις λίγες μέρες πριν τις εξετάσεις είναι να συνεχίσουν εντονότερα την προσπάθεια και να είναι σίγουροι ότι οι κόποι τους θα ανταμειφθούν.
Είναι απίθανο ένα παιδί που μελετούσε καθημερινά, που παρακολουθούσε ανελλιπώς, που έλυνε τις απορίες του επί καθημερινής βάσεως και που ήταν προσγειωμένος και αφοσιωμένος στο στόχο του να αποτύχει. Γι’ αυτό, οι μαθητές ας μην ανησυχούν και ας μην διακατέχονται από το στρες.
Χρύσανθος Η. Σαββίδης
Εκπαιδευτικός Σύμβουλος